1ӧ Ðӡi
1
www.hobieuchanh.com
1ӧĈӡi
+ӗ BiӇu Chánh
QuyӇn nhӭt
I
PHÚ QUÍ MÊ NGѬӠI
Nhà nѭӟc mӟi mӣ cái lӝ quҧn-hҥt cho xe-hѫi chҥy tӯ Sài Gòn xuӕng Cҫn Thѫ.
Nhѫn-dân ӣ dӑc theo lӝ nҫy, thuӣ nay cӭ xҭn bҭn trong chӕn thôn quê lo lұp vѭӡn làm
uӝng, phҫn nhiӅu chѭa thҩy nhӳng F˯ x̫o1 văn-minh phát hiӋn nѫi thӏ-thành, bӣi vұy hӉ
nghe tiӃng xe-hѫi chҥy ӗӗ trên lӝ, thì công cҩy công mҥÿѭѫng loi-nhoi dѭӟi ruӝng ÿӅu
xóng lѭng xây mһt mà ngó, còn trong xóm trong làng thì con nít ngѭӡi lӟn ÿӅu bӓ nhà
chҥy ra sân ÿӭng mà coi.
0ӝt buәi trѭa, trӡi ui-ui, gió mát-mҿ, có mӝt cái xe-hѫi ӣ phía dѭӟi Mӻ Thuұn chҥy
lên, qua khӓi chӧ Cai-Lұy mӝt ÿәi rӗi rӅ-rӅ ngӯng ngay cái xóm nhà dӵa lӝ, bên mé tay
trái.
Nhѫn-dân trong xóm chҥy túa ra ÿӭng dài theo lӅÿѭӡng mà coi, ÿӡn-ông có, ÿӡn-
à có, bà-già có, con-nít có, song ai nҩy ÿӅu ÿӭng xa xa mà ngó chӟ không dám lҥi gҫn,
không hiӇu tҥi hӑ sӧ cái mҫu-nhiӋm cӫa món cѫ-xҧo lҥ lùng, hay là tҥi hӑ kiêng hѫi oai
nghiêm cӫa ngѭӡi chӫ xe sang trӑng.
Cái xe còn mӟi tinh nên kèn cҧn chói sang lòa, lҥi sѫn màu lá cây sұm nên coi mһn-
mòi ÿҽp-ÿӁ.
Ngѭӡi sӟp -phѫ mӣ cӱa xe leo xuӕng, mһc ÿӗ tây trҳng, mang giày tây trҳng, ÿӝi
NӃt cNJng màu trҳng, giѫ tay ngoҳt ÿám dân làng và kêu mà nói rҵng: “Ê! mҩy ngѭӡi lҥi
ÿây ÿһng hӓi thăm mӝt chút coi nào”.
%ӝ oai nghiêm, giӑng cӭng-cӓi, ai nҩy tѭӣng hoһc quan lӟn ÿi vãng dân vãng làng,
hoһc ÿӝi quҧn ÿi kiӃm bҳt ÿҥo-tһc, nên trѫ mҳt nhìn nhau, không dám bѭӟc lҥi. Ngѭӡi
Vӟp-phѫ kêu nӳa rҵng: “Ai ÿó, ÿi lҥi ÿây mӝt ngѭӡi cho bà lӟn hӓi thăm mӝt chút; kêu
sao ÿӭng trѫ trѫÿó”.
Ông cai-lân Cѭ, tuәi ÿã 64, mà sӭc còn mҥnh-mӁ, tóc xӧp-xҥp, râu le-the, nhìn mһc
Pӝt cái quҫn vҧi trҳng cNJ trә màu luӕc-luӕc vӟi mӝt cái áo quҧng-ÿông vҧi xiêm tay
Uӝng, vai có vҳt mӝt cái khăn vҵn sӑc xanh sӑc trҳng, ông nghƭ mình có chӭc sҳc lӟn nhӓ
chút ÿӍnh trong ҩp, không lӁ không ÿӣm-ÿѭѫng trong cѫ hӝi nҫy mà tӓ dҩu trên trѭӟc
trong xóm, bӣi vұy ông nҳm cái khăn vҵn mà lau miӋng, tҵng-hҳng mӝt tiӃng mà làm
Gҥn-dƭ, rӗi thӫng-thҷng ÿi lҥi chӛ xe ÿұu. Mҩy ngѭӡi ÿӭng vӟi ông, ngó thҩy ông ÿi thì ÿi
1 Khéo léo
1
1ӧ Ðӡi
2
www.hobieuchanh.com
theo, có lӁ không nӥÿӇ cho ông ÿi mӝt mình, mà cNJng có lӁ muӕn coi cái xe hѫi cho
Wѭӡng-tұn, song kҿ nhát ngѭӡi dҥn nên ÿi rҧi-rác sau xa.
Ông Cai-lân ÿi gҫn tӟi thì ngѭӡi sӟp-phѫ nҥt rҵng: “Dӳ hôn! Kêu lҥi hӓi mӝt chút,
mà làm bӝÿӭng ÿҷng! Ông ӣÿây có làm chӭc gì hay không?”
Ông bӏ rҫy, liӅn chҩp tay khum lѭng mà xá và ÿáp rҵng: “Thѭa, tôi làm chӭc Cai-
lân”.
Ngѭӡi sӟp-phѫ thҩy ông lóm-khóm sӧ-sӋt thì tӭc cѭӡi nên ÿәi giӑng nói dӏu rҵng:
“À, ông làm Cai-lân! Ông ÿi riӃt lҥi gҫn ÿây cho bà lӟn hӓi thăm mӝt chút, ông Cai-lân”.
Ông Cai-lân lҥi tӟi, thҩy trên xe có ba ÿӭa nhӓ vӟi mӝt bà ÿҫu choàng khăn màu
trӭng gà, mình mһc áo màu xám tro. Ông nghe nói “bà lӟn” thì sӧ, nên vӯa thҩy thì rúc
cái khăn vҵn vҳt vai, vò tròn trong tay mà xá.
Ngѭӡi ÿӡn-bà ngӗi trên xe mà sӟp-phѫ xѭng hô “bà lӟn” ÿó, gһc ÿҫu rӗi hӓi rҵng:
“Ông ӣ xóm nҫy, ông biӃt Hѭѫng thân Luông hay không?”.
Ông Cai-lân ÿӭng ngѫ-ngáo, dѭӡng nhѭ không hiӇu câu hӓi. Ngѭӡi ÿӡn-bà nói tiӃp
Uҵng: “Hѭѫng-thân Luông thiӋt tên là Phҥm-gia-Luông, anh ruӝt cӫa ông Phӫ Phҥm-gia-
7ăng, nghe nói hӗi trѭӟc ӣ xóm dӵa bên chӧ Cai-Lұy ÿây, ông không biӃt hay sao?”
Ông gөc-gһc ÿҫu mà ÿáp rҵng: “Ӡ, ӣ! Tѭӣng hӓi ai, chӟ Hѭѫng-Thân-Luông tôi
iӃt lҳm, sao lҥi không biӃt. Hѭѫng-Thân-Luông chӃt hӗi Qăm tӭc2
lұn mà”.
Ngѭӡi sӟp-phѫ bѭӟc lҥi vӛ vai ông Cai-lân mà nói rҵng: “Ê! ông Cai-lân, bà lӟn
ÿây là bà Phӫӣ trên Saigon, ông trҧ lӡi phҧi có phép tҳc, lѫ-mѫӣ tù chӃt, chӟ không phҧi
chѫi ÿâu”.
Ông Cai-lân day lҥi ngó sӟp-phѫ rӗi xá bà lӟn mà nói rҵng: “Xin lӛi bà lӟn, tôi quê
mùa không hiӇu”.
Bà lӟn cѭӡi mà ÿáp rҵng:
-Phҧi, Hѭѫng-Thân-Luông chӃt lâu rӗi, tôi biӃt. Mà vӧ con còn ӣÿây hay không?
-Bҭm bà lӟn, vӧ cNJng chӃt lâu rӗi.
Ӫa, chӃt hӗi nào?
-Bҭm, thím Hѭѫng-Thân chӃt hӗi năm kia, năm nay mãn khó rӗi.
-Cѫ khә dӳ hôn! Vұy mà tôi có hay ÿâu! ChӍ chӃt còn con bây giӡӣÿâu?
-Vӧ chӗng có mӝt ÿӭa con gái; hӗi thím mҩt, Cai-tuҫn Kim thҩy con nhӓ bѫ-vѫ chú
thѭѫng, nên chú ÿem vӅ chú nuôi mҩy năm nay.
-Cai-tuҫn Kim nhà ӣ gҫn ÿây hay không?
-Bҭm, nhà ӣÿҵng trѭӟc kia, ngay ӣ chӛ cây cӝt dây-thép thӭ nhì ÿó.
-Con nhӓ bao lӟn?
2 Năm tṷt
2
1ӧ Ðӡi
3
www.hobieuchanh.com
-Bҭm, năm nay nó ÿѭӧc 15-16 tuәi.
Ĉâu, ông làm ѫn dҳt xe tôi lҥi nhà Cai-tuҫn Kim mӝt chút ÿһng coi con nhӓ ra làm
sao. Tôi ÿây là bà Phӫ Tăng, em dâu cӫa Hѭѫng-Thân-Luông. Ông biӃt quan lӟn cӫa tôi
hay không?
-Bҭm, tôi biӃt hӗi nhӓ. Mҩy chөc năm nay quan lӟn không có vӅ trong làng, nên
Jһp chҳc tôi quên.
6ӟp-phѫ mӣ cӱa xe và biӇu ông Cai-lân leo lên ÿһng ÿi chӍ nhà Cai-tuҫn Kim. Ông
Cai-lân du-dӵ, ngó cái xe muӕn leo lên, song Pҥi hѫi3 nói rҵng: “ Tôi ÿi bӝÿѭӧc mà”.
6ӟp-phѫ nҳm cánh tay ép ông leo lên và nói rҵng: “Ông ÿi bӝ theo sao kӏp xe. Ông lên
ngӗi ÿһng chӍ nhà cho tôi ngӯng chӟ”.
Ông Cai-lân Cѭ lên ngӗi dӵa bên Sӟp-phѫ, trong ngӵc phұp-phӗng; chӯng nghe
máy rӗ ông càng thêm sӧ, nên quíu hai tay chѭn.
Xe rút chҥy; mҩy ngѭӡi ÿӭng dӑc theo lӅÿѭӡng thҩy ông Cai-lân ngӗi trên xe thì
thҩy làm lҥ, không hiӇu tҥi sao ông lҥi ÿѭӧc ÿi xe, nên chong mҳt ngó theo mà hӓi nhau.
Ông Cai-lân mӟi ÿѭӧc ngӗi xe-hѫi lҫn thӭ nhӭt, ông lҩy làm ÿҳc ý, mӝt tay cҫm cái
khăn vҵn, mӝt tay vuӕt râu, miӋng chúm-chím cѭӡi. Ông chӍ phía trѭӟc mà nói vӟi sӟp-
phѫ rҵng: “Cұu ngӯng ngay cái nhà, chӛ cây cӝt dây-thép trѭӟc kia, chӛ có bөi cây chѭn-
Eҫu4
ÿó. Nhà Cai-tuҫn Kim ӣÿó ÿa”.
Ông nói dӭt lӡi, thҩy có mӝt ÿӭa con gái, chӯng 15-16 tuәi, ÿѭѫng ÿӭng trên lӅ
ÿѭӡng mà coi xe, ông liӅn ngoҳt và kêu mà nói lӟn rҵng: “Phөc, có bà lӟn Phӫ kiӃm mҫy
ÿây nè; trӣ vӅ nhà cho mau. Trӣ vӅ”.
Ông lҥi day lҥi phía sau mà nói vӟi bà Phӫ rҵng: “Bҭm bà lӟn, con nhӓÿó là con
Fӫa chú Hѭѫng-Thân.”
Bà Phӫ gһc ÿҫu, rӗi xe ngӯng ngay mӝt cái nhà lá ba căn xông, nhà dӑn vén-khéo
Vҥch sӁ, trѭӟc có sân ÿӇÿҥp lúa, hai bên hè có trӗng rau ӟt chút ÿӍnh.
6ӟp-phѫ mӣ cӱa xe. Ông Cai-lân leo xuӕng, miӋng cѭӡi ngӓn-ngoҿn. Ông ngó mӝt
ÿám ngѭӡi ta ÿѭѫng ÿӭng trong sân và kêu mà nói lӟn rҵng: “Chú Cai-tuҫn, có bà lӟn
Phӫ kiӃm chú ÿây. Chú bѭӟc ra cho bà lӟn biӇu”. Ông bѭӟc lҥi ÿӭng gҫn chӛ bà Phӫ ngӗi
mà nói rҵng: “Có hai vӧ chӗng chú Cai-tuҫn Kim ӣ nhà ÿӫ hӃt kia. ĈӇ tôi kêu chú ra ÿây
cho bà lӟn hӓi thăm”.
Bà Phӫ nói: “Thôi, ÿӇ tôi vô nhà. Nhà ӣ gҫn mà”. Bà vӯa nói vӯa leo xuӕng ÿҩt. Ba
ÿӭa nhӓ cNJng theo bà mà leo xuӕng, mӝt ÿӭa con gái chӯng 13-14 tuәi, và hai ÿӭa con
trai chӯng 9-10 tuәi, con gái mһc áo tím quҫn trҳng, ÿi giày thêu nhәn-nha, còn con trai
Pһc ÿӗ tây xám, ÿҫu ÿӝi kӃt ÿen, coi chҭm-hҭm lҳm.
3 làm b͡ tͳ ch͙i
4 trâm b̯u
3