Lòng dҥÿàn bà
1
www.hobieuchanh.com
Lòng
dҥÿàn-bà
+ӗ BiӇu Chánh
0һt trӡi chen lһn, ngӑn gió lao rao. Dӑc theo ÿѭӡng Cái-Tҳc ÿi Long-Mӻ, lúa gҫn chín,
nên trông ra ruӝng có ÿám ӱng vàng, có ÿám còn xanh lét.
Ngang mҩy xóm, ngѭӡi ta thӯa hӭng cái cҧnh trӡi chiӅu mát-mҿ, nên lăng-xăng ngoài
ÿѭӡng, ngѭӡi thì chҩp tay sau ÿít, bѭӟc chүm-rãi, mҳt ngó mông vô ÿӗng; kҿ thì ngӗi dӵa bên
OӅ, mһt tѭѫi cѭӡi, miӋng nhai nhóc-nhách; khúc thì dөm năm dөm ba hӓi nhau lúa trúng ѭӟc
Pҩy giҥ mӝt công; chӛ thì con gái con trai trӱng-giӣn chҥy tӭ tung, nói cѭӡi inh-ӓi.
Cái cҧnh vui-vҿ dѭӡng ҩy, con ngѭӡi thҧnh thѫi dѭӡng ҩy, mà sao trѭӟc nhà cӫa ông
+ӝi-Ðӗng Lê-Tҩn-Thành, cNJng ӣ dӵa bên khúc lӝ nҫy, lҥi vҳng-hoe, trong nhà lһng-lӁ, ngoài
ngõ im-lìm. Hàng rào dѭӟi xây gҥch, trên song sҳt, chҥy dӑc theo ÿѭӡng bӏ cӓ mӑc che khuҩt
nhiӅu khúc, coi chҷng khác rào hѭ. Cái cӱa ngõ sҳt, mӝt cánh mӣ hé, còn mӝt cánh thì khép
hoài, nên chӕt bӏ sét ÿóng, xô mӣ không nәi.
Trong sân thì kiӇng vұt ê-hӅ, nhѭng mà mҩy hàng cây tây trӗng dài theo ÿѭӡng ÿi,
không săn sóc, không tӍa nhánh sӱa lá, nên bөi rһm-rӏt tàn lan, bөi ngã xiên ngã xó. Mҩy chұu
kiӇng không tѭӟi nѭӟc, không bҳt sâu, nên chұu nӭt ÿҩt bày rӉ, chұu rөng lá khô gӕc.
Cái nhà rӝng lӟn ÿò-sӝ, giá cҩt ÿӃn bҥc muôn, mà cӱa ÿóng bì-bӏt, thӅm ÿҫy lá khô,
trông ra thì ÿã biӃt ÿã lâu rӗi chӫ nhà không tiӃp khách.
Thình-lình có mӝt cái xe hѫi thùng kiӃng còn mӟi tinh, ӣ Long-Mӻ chҥy ra ÿұu ngay
Fӱa ngõ ông Hӝi-Ðӗng Thành. Anh sӟp-phѫ mһc ÿӗ tây vàng, ÿӝi kӃt vàng, ÿi giày trҳng,
nhҧy xuӕng mӣ cӱa xe rӗi ÿӭng nép mӝt bên, bӝ cung kӍnh ngѭӡi ÿi xe lҳm. Trên xe thӫng-
thҷng bѭӟc xuӕng mӝt cô, mһc áo quҫn lөa màu trӭng gà, ÿҫu choàng khăn sҥt cNJng màu
trӭng gà, vai mang cái choàng tѫ màu xám thiӃc. Cô trҥc chӯng 30 tuәi, gѭѫng mһt tròn-trӏa,
Qѭӟc da trҳng trong, má bҫu mà lҥi ӱng hӗng, mài vòng nguyӋt mà lҥi nhӓ rӭc, răng trҳng mà
khít rӏt, môi mӓng mà ÿӓ au, miӋng vui vҿ tѭѫi cѭӡi, mҳt long-lanh chói sáng. Bѭӟc xuӕng xe
Uӗi, cô thӫng-thҷng lӝt cái choàng mà liӋng vào xe, mùi dҫu thѫm bay ngӑt-ngào. Con tǤ-nӳ
còn trong xe, chөp lҩy cái choàng ngӗi mà xӃp. Cô ÿӭng ngó vô cӱa mà nói rҵng: “Phҧi cái
nhà nҫy rӗi, mà thӃ chӫ nhà ÿi khӓi hay sao nên cӱa ÿóng bì-bӏt vұy kìa? Trong a! Xách cái
Eӗp ÿi vô ÿây vӟi cô”. Con tǤ-nӳ ôm mӝt cáp bӕp da lӟn leo xuӕng xe mà ÿi theo.
Cô mӻ-nӳ nҫy bѭӟc vô sân, thҩy kiӇng-vұt tiӅu-tөy, ÿѭӡng-sá bӏt bùng, cҧnh xem vҳng-
hoe lòng bҳt ái-ngҥi. Cô thӫng-thҷng ÿi dӑc theo chái nhà mà vòng vô phía sau. Có hai con
chó vàng nҵm lim-dim tҥi cӱa sau, thҩy dҥng khách lҥ thì tuôn ra mà sӫa. Mӝt ông già ӣ trҫn,
Oѭng ÿen trҥy, ăn trҫu, miӋng bô-bô, bѭӟc ra la chó. Cô mӻ-nӳ hӓi có ông bà Hӝi-Ðӗng ӣ nhà
hay không, thì ông già ÿáp rҵng: “Thѭa, có mӝt mình bà tôi ӣ nhà. Ông tôi ӣ trên Sài-gòn”.
Cô mӻ-nӳ theo ông già mà vô nhà sau, rӗi bҳt ÿó ÿi thҷng ra nhà lӟn. Cô vӯa bѭӟc chѫn
lên thӅm thì la lӟn rҵng: “Bà Hӝi-Ðӗng ӣÿâu? Có khách xa tӟi xin cѫm ÿây nè”. Cô vӯa bѭӟc
vô và nói và cѭӡi ngҩt,
Bà Hӝi-Ðӗng ÿѭѫng nҵm tҥi bӝ ván dӵa cӱa, bà giӵt mình lӗm-cӗm ngӗi dұy. Cô gái
Oӟn cӫa bà là cô Kim-Lang, 14 tuәi, ngӗi thêu mӝt bên ÿó, cNJng buông cây kim, ngѭӟc mһt
lên ngó. Bà Hӝi-Ðӗng vùng la: “Ӫa, cô tѭ! Vұy mà tôi tѭӣng là ai ÿâu chӟ! Cô ÿi ÿâu xuӕng
Wӟi dѭӟi nҫy? Mҥnh giӓi há?”.
Cô mӻ-nӳҩy cѭӡi mà ÿáp rҵng: “Ӡ, tôi xuӕng thăm chӏ, chӟÿi ÿâu. Tôi mҥnh giӓi luôn-
luôn. Còn chӏ làm giӕng gì mà ӕm dӳ vұy? Chӏÿau hay sao? Anh Hӝi-Ðӗng ÿi ÿâu mà ÿóng
Fӱa bì-bӏt vұy?” Bà Hӝi-Ðӗng nghe hӓi tӟi chӗng, thì ÿәi sҳc, bӝ buӗn-bӵc lҳm và thӣ ra mà
nói: “Tӯ hӗi làm Hӝi-Ðӗng tӟi giӡ, cӭÿeo ӣ trên Sài-gòn hoài, có ӣ nhà ÿâu”.
Bà Hӝi-Ðӗng tên là Kim-DiӋp, năm nay ÿѭӧc 35 tuәi. Hӗi còn xuân-xanh, bà là mӝt gái
Yӯa có sҳc, vӯa có hҥnh, mà lҥi cha mҽ có tiӅn nhiӅu, bӣi vұy nhӳng con nhà giàu, nhӳng
ngѭӡi có hӑc-thӭc, ai cNJng trҫm-trӗ gҩm-ghé. Lúc nhӓ cô Kim-DiӋp hӑc tҥi Nhà Trҳng Sài-
Lòng dҥÿàn bà
2
www.hobieuchanh.com
gòn, tӟi 19 tuәi mӟi thôi hӑc mà lҩy chӗng. Cô ӣ vӟi ông Hӝi-Ðӗng Lê-Tҩn-Thành có ba ÿӭa
con, mӝt ÿӭa con gáî tên Kim-Lang, 14 tuәi, ÿӭa con trai tên Tҩn-Ðӭc, 10 tuәi và mӝt ÿӭa
con gái út tên Kim-Cúc, mӟi 4 tuәi.
Còn cô mӻ-nӳ tӟi thăm ÿây tên là Thanh-Thӫy, vӗn là chӏ em bҥn hӑc vӟi bà Hӝi-Ðӗng.
+ӗi 18 tuәi, cô lҩy chӗng là mӝt quan lѭѫng-y bәn-quӕc có danh ӣ Sài-gòn, ÿӃn 25 tuәi, rӫi
chӗng mҩt, cô không có con, mà có cӫa, cô mӟi mua mӝt cái nhà thiӋt ÿҽp ӣÿѭӡng Mayer,
trѭӟc có sân rӝng, hai bên có trӗng cây mát-mҿ, mà ӣ vӟi mӝt ÿӭa cháu gái, tên là Thanh-
%ҥch, 15 tuәi, rӗi mua hӝt xoàn ÿi lөc tӍnh bán chѫi, không thèm lҩy chӗng khác. Tuy hai cô
Kim-DiӋp và Thanh-Thӫy lӟn lên có chӗng mӛi ngѭӡi ӣ mӝt nѫi, nhѭng mà tình chӏ em vүn
còn thân thiӃt , nghƭa ÿӗng-song vүn còn mһn-mòi nhѭ xѭa. Tӯ ngày cô Thanh-Thӫy ÿi mua
án hӝt xoàn thì cô thѭӡng hay ghé thăm cô Kim-DiӋp, duy có năm rӗi, miӋt Rҥch-giá, Cҫn-
thѫ, Sóc-trăng, Bҥc-liêu, thiên hҥ bӏ khuҭn-bách1 nһng-nӅ, ít mua hӝt xoàn, cô không xuӕng
Pҩy tӍnh nҫy, nên cô không có ghé.
Cô Kim-DiӋp thҩy có khách mӟi sai con kêu trҿӣ nhà mà biӇu ÿi ÿӕt ÿèn, trҧi chiӃu
Oăng-xăng.
Cô Thanh-Thӫy ngӗi nói om-sòm, hӓi lia-lӏa mӝt hӗi, rӗi nói rҵng:
-
0ӟi năm ngoái vӟi năm nay tôi không xuӕng miӋt nҫy, nên không gһp chӏ. Bây giӡ
tôi coi sao vóc chӏӕm nhiӅu, mà sҳc chӏ lҥi buӗn lҳm vұy chӏ?
-
Vì tôi buӗn viӋc nhà nên tôi hѭ lung lҳm.
-
Ӕi, viӋc nhà hѫi ÿâu mà buӗn. Cuӝc kinh-tӃ khӫng-hoҧng nҫy lâm-nguy cho thiên-hҥ
KӃt thҧy, chӟ phҧi có mӝt mình chӏ bӏ hay sao mà chӏ buӗn. Ðӯng có buӗn giӕng gì
KӃt. Lên Sài-gòn chѫi, lên ӣ nhà tôi uӕng thuӕc. Tôi coi chӏӕm lҳm ÿa, phҧi uӕng
thuӕc mӟi ÿѭӧc.
Cô Kim-DiӋp nghe mҩy lӡi thì cô ӭa nѭӟc mҳt rӗi chұm-rãi ÿáp rҵng:
-
Cái phҫn cӫa cô sung-sѭӟng, cô tѭӣng ai cNJng nhѭ cô vұy hӃt, nên viӋc gì cô tính
nghe cNJng dӉ nhѭ chѫi ÿѭӧc. Phҧi tôi mà ÿѭӧc nhѭ cô thì nói gì!
-
Trӡi ѫi! Bây giӡ chӏ nҫy chӍ phân-bì vӟi tôi chӟ! Phұn tôi góa bөa không con, ӣ tròi-
trӑi2 mӝt mình. Còn chӏ thì có chӗng, làm tӟi chӭc ÿҥi-biӇu cӫa dân, danh-giá lӯng-
Oүy, có con gái con trai ÿӫ hӃt, lҥi có nhà cӱa lӟn, ruӝng ÿҩt nhiӅu nӳa, mà chӏ trӣ lҥi
phҫn-bì vӟi tôi chӟ. Tôi biӃt rӗi, chҳc anh Hӝi-Ðӗng chѫi bӡi mҳc nӧ mҳc nҫn, làm
cho chӏ cӵc lòng chӟ gì, phҧi vұy hay không, chӏ Hai?
-
ChuyӋn nhà cӫa tôi, nói không hӃt ÿѭӧc. Ӫa, mà trӡi ÿã tӕi rӗi tôi quên biӇu bҫy trҿ
lo cѫm nѭӟc cho cô ăn chӟ. Kim-Lang a, con xuӕng biӇu bҫy trҿ bҳt vӏt làm thӏt
ÿһng dӑn cѫm riӃt cho dì con ăn, nghe con.
-
Trӡi ѫi, tôi ÿói bөng, mà ÿӧi làm vӏt, rӗi chӯng nào mӟi có cѫm ăn.
-
Không sao ÿâu, làm mӝt chút thì rӗi. Lâu gһp cô, nên gһp tôi mӯng quá. Tôi bҳt cô ӣ
Oҥi ÿây, tôi không cho ÿi.
-
%ҳt ӣ lҥi chi vұy?
-
Chӏ em lâu gһp nên nói chuyӋn chѫi.
-
À ҥ! Tôi tѭӣng chӏ bҳt ӣÿһng làm bé ҧnh nӳa chӟ. Tôi nói trѭӟc cho chӏ biӋt, cái ÿó
không ÿѭӧc a. Ҧnh thiӋt kǤ quá, tӯ ngày nhà tôi mҩt, hӉҧnh gһp tôi là ҧnh theo chӑc
ghҽo tôi hoài.
-
Cái tánh vұy ÿó ÿa, thҩy ai cNJng muӕn hӃt. Chӟ chi mà ÿѭӧc cô, là chӏ em, thì tӕt
Oҳm, ngһt …
- É! Chӏ khéo nói thì thôi! Ai mà chӏu vұy nà!
Cô Thanh-Thӫy và nói và3 cѭӡi ngҩt.
Ăn cѫm tӕi rӗi, cô Kim-DiӋp cҫm cô Thanh-Thӫy ӣ lҥi ngӫ. Tӯ ngày ӣ Nhà Trҳng hai
chӏ em phân rӁ nhau tӟi nay chҷng có dӏp nào mà ÿѭӧc gҫn-gNJi nhau cho nhiӅu ngày giӡ.
1 qu̳n bách, kh͙n ÿ͙n, ng̿t nghèo ÿ͇n h͇t ÿ˱ͥng gi̫i quy͇t
2 tr˯ tr͕i, ÿ˯n ÿ͡c
3 vͳa nói vͳa
Lòng dҥÿàn bà
3
www.hobieuchanh.com
Hôm nay nhà vҳng-vҿ, ÿêm im-lìm, ngoài sân gió bҩc thәi lao-rao, trong vѭӡn bóng trăng soi
Yһc-vһc4. Hai chӏ em nҵm chung mӝt ván, to nhӓ tâm sӵ vӟi nhau. Nhӡ cái dӏp ҩy, cô Thanh-
Thӫy mӟi hiӇu cô Kim-DiӋp buӗn-rҫu ÿӃn nӛi ӕm là tҥi ông Lê-Tҩn-Thành tӯ ngày ÿҳc cӱ
làm nghӏ-viên Hӝi-Ðӗng Quҧn-Hҥt, ông giao-thiӋp rӝng, lên xuӕng Sài-gòn thѭӡng, rӗi ông
sa-ÿҳm mӝt cô mӻ-nӳ, tên là Ba HuyӅn, 22 tuәi, nhan-sҳc thiӋt là xinh ÿҽp, mà tánh-nӃt thiӋt
là lҧ-lѫi, mua mӝt cái nhà tҥi Phú-Nhuұn mà ӣ vӟi cô, sҳm xe hѫi cho cô ÿi chѫi, mua hӝt
xoàn cho cô trang-ÿLӇm, ngày nhѭÿêm say-sѭa mê-mҭn cùng duyên mӟi, không kӇ gì ÿӃn vӧ
hiӅn-ÿӭc, con thѫ-ngây ӣ nhà.
Cô Kim-DiӋp thuұt hӃt mӑi viӋc rӗi cô khóc tҩm-tӭc tҩm-tѭӣi mà nói thêm rҵng: „Tôi
không dè cái ÿӡi cӫa tôi mà phҧi trêu cay nuӕt ÿҳng nhѭ thӃ nҫy. Con gái lӟn ÿѭѫng hӑc tҥi
trѭӡng ÿҫm, hôm tháng trѭӟc tôi phҧi rút vӅÿһng mҽ con hӫ-hӍ giҧi buӗn. Thҵng con trai ÿã
10 tuәi rӗi, mà không có ai lo kiӃm trѭӡng cho nó hӑc. Còn ruӝng ÿҩt thì lúa ÿã khӣi sӵ chín,
mà không ai sҳp-ÿһt thâu góp, day trӣ trong ngoài chӍ có mӝt mình tôi. Tôi nói thiӋt, nӃu tôi
không có mҩy ÿӭa nhӓ thì tôi ÿã chӃt rӗi, chӃt cho kluҩt mҳt, chӃt cho hӃt cӵc lòng, nhӑc trí lo
ngày ÿêm nӳa .
Cô Thanh-Thӫy nghe nhӳng lӡi thҧm-thiӃt, thҩy cái sҳc ѭu-sҫu cӫa chӏ em bҥn, thì cô
ÿӝng lòng, nên cô cNJng ӭa nѭӟc mҳt. Cô nҵm gác tay qua trán mà thӣ ra, rӗi vùng ngӗi dұy
nói rҵng: „Ðӡi nҫy có chӗng thì phҧi giӳ-gìn. Tҥi chӏ hѫ-hӓng quá, nên mӟi ra cӟÿӛi nhѭ vұy.
Mà thôi, chӏÿӯng có buӗn rҫu nӳa. Ngѭӡi phҧi, không lӁ trӡi hҥi ÿâu. Chӏ phҧi gѭӧng làm
vui, mà nuôi con. Tôi vӅ ít bӳa thì chӏ sӁÿѭӧc tin tôi. Tѭӣng là ai lҥ, chӟ con Ba HuyӅn tôi
iӃt nhiӅu“.
Sáng bӳa sau, cô Thanh-Thӫy tӯ cô Kim-DiӋp mà vӅ, cô ôm mҩy ÿӭa con cӫa cô Kim-
DiӋp mà hun tӯÿӭa và nói rҵng: “Con nhѭ vҫy mà bӓÿành, cái anh nҫy thiӋt là tӋ!” Trѭӟc khi
lên xe cô lҥi nҳm tay cô Kim-DiӋp mà nói rҵng: “Xin chӏ hãy nghe lӡi tôi, chӏÿӯng buӗn nӳa.
Ӣ nhà cӭ lo góp lúa và dҥy con, nӃu chӏ buӗn mà chӏÿau thì tôi giұn chӏ lҳm ÿa”.
*
*
*
Ӣ Phú-nhuұn, gҫn ngã tѭ qua Bà-ChiӇu có mӝt cái nhà kiӇu “banh ít”, nhà tuy nhӓ song
kiӇu ÿҽp-ÿӁ vô cùng. Trѭӟc nhà có mӝt cái sân rӝng lӟn. Chính giӳa sân có mӝt cái bӗn bông
tròn trӗng cây ÿӫ màu, nhӡ tѭӟi nѭӟc săn-sóc mӛi ngày nên cây sum-sê, lá tѭѫi-tӕt. Tӯ ngoài
Fӱa ngõ có làm mӝt cái ÿѭӡng chҥy vô tӟi gҫn bӗn bông rӗi tҿ ra làm hai ngã, ÿi vòng theo
hai chái nhà, ngã tay mһt thì vô nhà ÿӇ xe hѫi, còn ngã tay trái thì vô nhà bӃp. Dӑc theo lӅ
Pҩy ÿѭӡng ҩy, thì lên liӃp rӗi trӗng, khúc bông huӋ trҳng, khúc bông ngҧi tây, bӣi vұy ban
ngày sân chói ÿӫ màu, ban ÿêm mùi thѫm bát-ngát. Dӵa hàng rào, hai bên thì trӗng mãng-cҫu
xiêm xen lӝn vӟi mít tӕ nӳ, cây trӗng dày, lá rұm-rӝp, nên dҫu trѭa nҳng, cNJng có khi mát-mҿ
nhѭ sӟm mѫi.
Trong nhà thì ghӃ, giѭӡng, ván, ÿӅu sҳm theo kiӇu kim-thӡi. Chính giӳa dӑn sa-long ghӃ
thҩp thҩp, mһt ÿӅu 1ót nӋm ruӝt gà, có gӕi dӵa lѭng, có gӕi gác cҷng. Trong bӕn góc phòng có
ÿӇ bӕn chұu kiӇng, lá sum-sê cho mát-mҿ. Tҥi bàn giӳa thѭӡng có ÿӇ mӝt bình bông, bông
thay hҵng ngày, nên coi tѭѫi rói. Cái phòng bên tay mһt thì dӑn bàn ăn, có tranh tӭ thӡi, có tӫ
ÿӵng rѭӧu. Cái phòng bên tay trái thì lót mӝt cái ÿi-hoăn thiӋt ÿҽp, có nӋm, có gӕi, ÿӇ nghӍ
trѭa, lҥi có ghӃ dӵa, ghӃ dài, ÿӇ nҵm ÿӑc sách. Phía trong mӝt bên thì dӑn phòng ngӫ, mӝt bên
thì phòng văn; phòng ngӫÿӇ giѭӡng ÿӗng, tӫ áo hҷn-hòi, phòng văn ÿӇ bu-rô, kӋ sách rҩt ÿҽp.
Cái nhà nҫy là nhà cӫa ông Lê-Tҩn-Thành mua mà ӣ vӟi cô Ba HuyӅn.
7ӕi thӭ bҧy, ăn cѫm rӗi, ông Lê-Tҩn-Thành ngӗi trên cái ÿi-hoăn kӅ vai vào mӝt cái gӕi
Gӵa gòn rҩt êm, vӯa hút thuӕc, vӯa ÿӑc nhӵt-trình, cô Ba HuyӅn, ӣ trong buӗng ÿi ra, mһt giӗi
phҩn, môi thoa son, hai gò má ӱng hӗng, cһp chѫn mày nhӓ rӭt, tóc uӕn vһn khu ӕc, cәÿeo
chuӛi lòng-thòng, mình mһc mӝt bӝÿӗ màu khói nhang, chѫn mang mӝt ÿôi giày thêu cao
gót, tai ÿeo mӝt ÿôi bông xoàn thiӋt lӟn, tay xách mӝt cái bӕp da bӑc nhung, miӋng chúm-
4 v̹n v̿c