/ͥi th͉ tr˱ͣc mi͍u
1
www.hobieuchanh.com
Ԕi thӸ TrчԒc MiӼu
Ԋ BiӺu Chánh
PhӞn I: PhӤn MԊ Côi
(1)
TrԔi gӞn sáng. Trong mӜy xóm Ԗ dԄc theo khúc lԐ tԢ cӞu MԊng Gà lên chԚ CӞn
GiuԐc, gà gáy vang rân, tiӶp nhau kêu nông phu thԠc dӤy mà ¶i ra ruԐng. Bên hчԒng
Ðông trԔi gi©ng mӜy cԜm mây ¶en ¶Ӻ áng mӮt nhԨt chчa cho lԈ lên; tuy vӤy mà bên
‘чԒng tây vԢng tr©ng khuyӶt treo lԤng ¶Ԥng trên không ¶ã nhчԚng bчԒc, nên phai
•Ԛt lu mԔ, không còn tԆ rӘng nhч hԊi canh khuya nԦa.
CԆ pha sчхng чԒt ngԄn, lúa dԚm trԌ xóng lчng, cô Ðào, là con ghӲ cԞa hчхng
trчԖng TԊn, gánh mԐt gánh bánh ú vԒi bánh bò, xung x©ng ¶i lên chԚ mà bán. Cô
ŸԢa mԒi ¶чԚc hai mчхi tuԌi, tuy con nhà nghèo lӘi mԊ côi cha, nên mӮc quӞn áo vӚi
¶en, nԦ trang thì chԀȱ¶eo mԐt ¶ôi bông tai chuԎi mà thôi, nhчng mà mӮt mày cô ¶Ӹ
¶Әm, tчԒng mӘo cô nghiêm trang, vì tԢ lúc ngây thхȱ¶ã thӜy nhԦng thӚm trӘng trong
nhà, nên cô Ӛo não trong lòng, ít nói ít cчԔi, mà hӼ có dԂp vui làm cho cô phӚi cчԔi,
thì mӮt nhч tr©ng rӨm, miӾng nhч hoa nԖ.
Cô ¶i ngang qua cái gò mӚ, là chԎ có cái mԊȱ¶Ӝt cԞa cha cô, là Hчхng hào Quý,
chӶt chôn tӘi ¶ó hԊi cô mԒi lên mчԔi hai tuԌi, thì cüng nhч mԄi bԦa trчԒc, cô day
–Ӯt ngó vô gò mӚ tчԖng tчԚng hình dӘng cԞa cha. Cô bчng khuâng, nhԒ lúc cô còn
nhԆ hӼ cha ¶i xóm vӸ thì ôm cô hun hít, hӼ cô ¶au thì bԊng cô lên võng mà ¶чa. NhԒ
ngчԔi xчa, cô ¶чхng cӚm ¶Ԑng trong lòng, bԎng thӜy trong gò mӚ có mԐt ngчԔi x©m
¡©m ¶i ra lԐ. CӚnh vӦng, trԔi khuya, tԠ phía không ngчԔi, cô phát sԚ, nên hԊi hԐp
trong ngԨc. Thình lình ngчԔi ¶i ra ¶ó kêu hԆi: "PhӚi chԂȱ¶ó hay không chԂ Hai?"
Cô Ðào ¶Ԡng lӘi mà ngó. NgчԔi Ӝy ra tԒi, cô nhìn lӘi thì là Lân, em ruԐt cԞa cô,
–чԔi bӚy tuԌi, ¶Ӟu ¶Ԑi nón nԀȱ¶en, mình mӮc mԐt bԐȱ¶Ԋ vӚi trӦng cü.
Cô ¶Ӻ gánh dԨa lӸ mà hԆi:
- Em làm giԈng gì Ԗ trong ¶ó? Ði thi vӸ hԊi nào?
- Em vӸ hԊi chiӸu hôm qua; mà buԊn quá em không muԈn vӸ nhà. TԢ hԊi hôm
-
¶Ӷn giԔ, em nӨm mԐt bên mӚ cԞa cha.
Em nӨm chi ¶ó?
-
-
Em thi rԒt rԊi, chԂ Hai à.
TrԔi ¶Ӝt хi! Thi rԒt hay sao?
Lân ngԊi chԊm hԌm mԐt bên gánh bánh cԞa chԂ, khoanh tay trên ¶Ӟu gԈi, nчԒc
–Ӧt chӚy ròng ròng.
Cô Ðào ¶Ԡng lӮng thinh mà ngó mông mԐt hԊi chӤm rãi mà nói: "Em ¶i thi hԌm
nay, Ԗ nhà má vái van hӶt sԠc, má vái vong hԊn cԞa cha giúp cho em thi ¶Ӥu, ¶Ӯng
em ¶i hԄc nԦa, sau khԆi cԨc tӜm thân. Má hay em thi rԒt ¶ây, chӦc má buԊn lung
•Ӧm".
Lân cԠ ngԊi im lìm.
Cô Ðào thԖ dài rԊi ¶Ӻ cây ¶òn gánh trên lӸȱ¶чԔng, vén vӘt áo ngԊi mԐt bên em.
Bóng tr©ng lԔ lӘt, ¶Ԋng ruԐng vӦng teo, cô ngó thӜy em khóc, cô bӦt ¶Ԑng lòng, nên
/ͥi th͉ tr˱ͣc mi͍u
2
www.hobieuchanh.com
cô cüng Ԡa nчԒc mӦt. Cô cúi mӮt mà nói tiӶp: "Má ¶Ԝng1 cӤu n©m n©m nay, tuy chԂ
em mình khԆi ¶ói khát, nhчng mà tӜm thân mình khԌ não biӶt chԢng nào. HӼ say thì
ŒӤu chԤi mӦng tчng bԢng. Mà cӤu chԤi thì cԠ chԤi cha mình hoài, chԂ buԊn hӶt sԠc.
Em cüng biӶt, cӤu có muԈn cho em ¶i hԄc ¶âu, cӤu muԈn ¶Ӻ em Ԗ nhà ¶Ӯng cӤu cho
em Ԗȱ¶Ԛ. Má khóc gӞn hӶt nчԒc mӦt, má n©n nԀ hӶt sԠc, nên mԒi chԂu ¶Ӻ cho em hԄc
luôn ¶Ӷn bây giԔȱ¶ó. HԌm nay em ¶i thi, cӤu Ԗ nhà cԠ cӨn nhӨn hoài. CӤu nói hԄc
làm chi, bày hԄc ¶Ӯng Ԗ không ¶i chхi, chԒ hԄc giԈng gì. ԕȱ¶Ԛ ít n©m cho biӶt nghӸ
làm ruԐng, rԊi chԢng lԒn mчԒn ruԐng mà làm, cüng no cхm Ӝm áo ¶чԚc vӤy. CӤu lӘi
‘©m hӼ em thi rԒt thì cӤu ¶Ԛ em liӸn, không cho hԄc hành gì nԦa hӶt. Em vӸ nhà ¶ây
chӦc là khԌ lӦm."
Lân lau nчԒc mӦt mà nói cԠng cԆi rӨng:
- Em nhԠt ¶Ԃnh không vӸ nhà nԦa.
-
-
Không vӸ nhà, vӤy chԒ em ¶i ¶âu?
Ði ¶âu cüng ¶чԚc... Nhà cԞa mình giԈng nhчȱ¶Ԃa ngԜc, vӸȱ¶ó thì bԂ chԤi bԂ
›Ԟa, vui sчԒng gì mà vӸ. Thà là em ¶i bӤy ¶i bӘ, dӞu chӶt ¶ói vӢn còn sчԒng
thân hхn Ԗȱ¶Ԛ.
-
Em nói nhч vӤy nghË cüng phӚi. NhԂn ¶ói cüng còn dӼ chԂu hхn là nghe chԤi.
Thân chԂ là gái, chԂ không biӶt ¶i ¶âu, nên chԂ phӚi gӞm ¶Ӟu mà chԂu, chԒ
nhiӸu khi chԂ cüng muԈn chӶt phԠt cho rԊi. Có ¶êm chԂ buԊn quá, chԂ vái linh
-
‘Ԋn cha vӸ bӦt chԂ theo, ¶Ӯng chԂ khԆi bԂȱ¶ày ¶Ԅa nԦa.
ThiӾt nhч vӤy, chӶt cho mát thân, chԒ sԈng mà bԂ cha ghӲȱ¶ày ¶Ԅa hoài, thì
œԈng làm gì. Em nhԠt ¶Ԃnh ¶i luôn, không vӸ nhà nԦa ¶âu.
Cô Ðào lӮng thinh suy nghË rԊi lӦc ¶Ӟu nói: "Mà em không vӸ nhà nԦa, chӦc là má
uԊn rӞu lung lӦm. Em không thӜy hay sao, cüng vì chԂ em mình mà má buԊn thӚm
¶êm ngày, má ©n ngԞ không ¶чԚc, nên má Ԉm quá. NӶu em ¶i mӜt thì thêm mԐt nԎi
œӞu cho má nԦa."
Lân nghe nhӦc tԒi mӰ thì buԊn hiu.
Cô Ðào nói tiӶp: "HԊi má lӜy chԊng khác, chԂȱ¶ã ¶чԚc mчԔi l©m tuԌi rԊi, nên chԂ
iӶt. N©m ¶ó lúa cao gӘo kém, nhà mình nghèo khԌ lӦm, nhiӸu bԦa không tiӸn mua
Әo, má phӚi ¶Ԍi lúa chԂu mà lӜy khoai lang cho chԂ em mình ©n ¶Ԙȱ¶ói. CԨc chӪng
¶ã má phӚi lӜy chԊng, tчԖng lӜy chԊng ¶Ӯng có chԎ nчхng dԨa mà nuôi chԂ em
mình. Nào dè ¶Ԝng cӤu, thiӾt cüng nhч mӦc cái hԄa lԒn"
Lân thԖ ra mà nói:
- чa rày em muԈn trԈn ¶i ¶ã lâu rԊi. Em còn dԜ dԨ là em sԚ má vԒi chԂ buԊn.
Nay chԂ cüng nghË em ¶i là phӚi, vӤy thì em hӶt dԜ dԨ nԦa. ChԢng em ¶i rԊi,
nhч má có lo sԚ, thì chԂ cӦt nghËa cho má nghe. Xin chԂ nói vԒi má ¶Ԣng có
uԊn. Em lԒn rԊi, em ¶Ԟ trí khôn, tuy em không có tài nghӾ gì, song em tчԖng
cái lòng quӚ quyӶt muԈn thoát khԆi tay bӜt nhхn cԞa cӤu, vԒi cái chí tӜn thԞ
-
quyӶt tranh mԐt chԎ mà ¶Ԡng dчԒi ánh mӮt trԔi vԒi thiên hӘ, có lӴ nó cüng có
thӺ làm cho em khԆi chӶt ¶ói ¶чԚc.
Mà em ¶i ¶âu? Em thích làm viӾc gì?
-
Em chчa biӶt phӚi ¶i ¶âu, mà cüng chчa biӶt phӚi làm viӾc gì, ¶Ӻȱ¶i rԊi sӴ hay.
1 ḽy, c˱ͣi
/ͥi th͉ tr˱ͣc mi͍u
3
www.hobieuchanh.com
-
Em không có bӘc tiӸn, mà cüng không quen biӶt vԒi ai, em ¶i minh mông nhч
-
ŸӤy sao ¶чԚc.
Ӥy chԒ chӾc2 bên Tàu hԄ qua ¶ây hԄȱ¶âu có tiӸn bӘc, hԄ không quen vԒi ai,
-
mà hԄ cüng dám ¶i vӤy. Em ¶i trong xԠ mình, tԠ bӸȱ¶Ӹu ngчԔi An-nam, mà
œԚ nԎi gì.
Không có tiӸn bӘc, ¶i ra khó lӦm chԒ.
-
Ԧa hԌm má lén cӤu má ¶чa cho em mԐt ¶Ԋng bӘc ¶Ӯng em ¶i thi. Em tiӾn tӮn
em ¶i bԐ, còn ©n cхm mԎi bԦa em ©n bӤy bӘ ít xu, nên em còn ¶чԚc ba cӦc
-
trong túi ¶ây.
Ba cӦc bӘc mà nhiӸu nhõi gì! Em ¶ói bԜng hôn? Nhчȱ¶ói thì ©n bánh ¶ây,
-
muԈn ©n bánh ú hay bánh bò thì ©n ¶i.
Trчa hôm qua em có ©n mԐt Ԍ bánh mì nhԆ hai xu. ChiӸu hôm qua em không
-
có ©n vӤt gì hӶt.
Ӷu vӤy thì em ¶ói lӦm. Thôi, ©n ít cái bánh ú mà dӨn bԜng.
Cô Ðào ¶Ԡng dӤy dԘ hai cái tràn3 ¶Ӥy hai thúng bánh mà biӺu em ©n. Lân ¶ói
‹Ԝng lӦm, nhчng mà gӮp chԂ thì sԨ sӞu não tràn trӸ trong lòng nên quên ¶ói. Bây giԔ
Ԇȱ¶чԚc tâm sԨ rԊi, trong lòng bԒt buԊn, nên thӜy bánh khoan khoái, lӤt ¶Ӥt lӜy bánh
ú cӦn dây lԐt lá mà ©n liӸn.
Cô Ðào thӜy em ©n ngon lành, thì cô Ԡa nчԒc mӦt. Cô ngó em và nói:
-
-
Ðêm nay em ngԞ trong mӚ cԞa cha, chӦc em lӘnh lӦm há?
Không lӘnh gì lӦm. Mà em buԊn quá, em ngԞ có ¶чԚc ¶âu. Em cԠ vái linh hԊn
cha phò hԐ em ¶i ra làm ©n cho khá. Em tԨ quyӶt làm giàu cho ¶чԚc em mԒi
nghe. ChԢng nào em làm giàu ¶чԚc rԊi, em sӴ vӸ rчԒc má vԒi chԂȱ¶Ӯng hчԖng
chút sung sчԒng vԒi em.
Lân lӜy mԐt cái bánh ú nԦa lԐt ©n. Trò chԀ mӮt tr©ng mà nói: "Em thӸ có mӮt tr©ng
làm chԠng cho em, em sӴ hӶt sԠc lo làm giàu cho cӤu biӶt mӮt em. NӶu em không
làm giàu ¶чԚc, thì em không thèm trԖ vӸ xԠ nӞy."
Lân ©n mԐt giԄt tԒi ba cái bánh ú rԊi còn ©n thêm mԐt cái bánh bò nԦa. No bԜng
›Ԋi, trò ¶Ԡng dӤy kiӶm ngԄn cԆȱчԒt mà chùi tay. Cô Ðào nói:
- Em ©n thêm nԦa cho thiӾt no ¶i.
-
-
Thôi, em no rԊi.
Em lӜy vài cái bánh ú cӞm theo ¶Ӯng chԢng nào ¶ói em ©n nԦa.
-
-
Thôi, ¶Ӻ chԂ bán chԒ.
Có hӘi gì ¶âu.
Lân ¶Ԡng ngó mông, thӜy dӘng có ngчԔi ta ¶i xung x©ng trên trên bԔ lԐ thì nói
ŸԒi chԂ:
-
-
TrԔi sáng rԊi. Thôi, chԂȱ¶i lên chԚ mà bán kӲo trӼ.
TrԔi sáng lӰ quá.
Cô Ðào sӦp bánh lӘi, ¶Ӥy tràn lên, rԊi lӜy cây ¶òn gánh, tính gánh mà ¶i. Mà
chԢng cô ¶út ¶òn gánh vô gióng, thì cô lӘi dԜ dԨ, thò tay vô túi móc lӜy mԐt cӦc bӘc
mà ¶чa cho em và nói:
2 ng˱ͥi hoa ͧ Vi͏t Nam
3 n̷p b̹ng tre, ÿan khít, ph̻ng, dùng ÿ͋ÿ̵y thúng