Hai Thà c˱ͣi vͫ
1
www.hobieuchanh.com
Hai
Thà
cѭӟi
vӧ
+ӗ BiӇu Chánh
(1)
Bà Hѭѫng-bҧo Trì tuәi ÿã gҫn sáu mѭѫi, bà già yӃu. nên thѭӡng hay có bӏnh. Còn con
à là Hai Thà, thì tuәi mӟi 35 sӭc ÿѭѫng sung-túc, cҫn-mүn viӋc ruӝng rүy, không ѭa bài bҥc,
Wӱu sҳc. Con nhà làm ruӝng mà giӳ tánh-tình nhѭ vұy, ví dҫu không giàu thì cNJng không ÿӃn
Qӛi nghèo khә.
ThiӋt nhѭ vұy, Hai Thà mӗ-côi cha ÿã 10 năm rӗi, mӝt mình lo tҧo lo tҫn, lo nuôi mҽ
già, lo dӵng sӵ-nghiӋp, ÿã mѭӟn lҥi cӫa Thôn Sáu mà làm hai dây ruӝng ÿӗng trên Bình-Lҥc,
Oҥi còn mѭӟn thêm ba thiên ÿҩt rүy công-ÿLӅn Bình-Thành mà làm nӳa, làm mҩy năm trong
nhà có dѭ lúa ngàn, ÿã cҩt ÿѭӧc mӝt cái nhà ngói nhӓ ba căn xông vách ván, coi vҿ-vang mà
Oҥi còn có ba con trâu, mӝt cһp trâu lӟn vӟi mӝt con trâu tѫ mӟi „giӵt dàm1“ mùa nҫy.
Thҩy Hai Thà tánh-tình chѫn-chҩt, lҥi gia-tѭ phú-phong, năm rӗi làng có muӕn cӱ làm
Thôn-Trѭӣng, Hai Thà tӯ-chӕi, viӋn lӁ mҳc nuôi mҽ già và mҳc lo ruӝng rүy. Ngѭӡi trong
làng ai thҩy hai Thà làm ăn xân-xҭn FNJng ÿoán anh ta sӁ giàu to.
Nào dè mѭa gió không chӯng, vұn-thӡi khó liӋu ngѭӡi ÿѭѫng xung-xăng bѭӟc tӟi.
Eӛng Trӡi xui gãy gánh giӳa ÿѭӡng. Cҩy vӯa rӗi thì vӧ Hai Thà có bӏnh. Tѭӣng ÿau sѫ-sài rӗi
Pҥnh, té ra bӏnh càng ngày càng nһng thêm, ÿau hѫn mӝt tháng rӗi chӃt ÿӇ lҥi cho chӗng mӝt
Eҫu ngao-ngán vӟi mӝt ÿӭa con gái 6 tuәi và mӝt dӭa con trai mӟi ÿѭӧc 8 tháng.
Hai Thà vào ra hôm sӟm thҩy hai trҿ thѫ côi cút càng thѭѫng tình vӧ, càng thѭѫng nӛi con,
Eӣi vұy cҧ ngày sҳc mһc buӗn-hiu, không muӕn nói, không muӕn cuӡi, thұm chí ba con trâu
Fѭng mà cNJng không thèm ngó-ngàng, phú cho thҵngThҧo là ÿӭa nhӓӣ chăn trâu, muӕn cӣi
ÿi ăn ӣÿâu tùy ý.
Con ChӍÿã biӃt ÿi biӃt nói, lúc mҽ còn nó xҭn-bҭn mӝt bên mҽ mà chѫi, nay mҽ mҩt
Uӗi tӵ nhiên nó theo cha mà ÿӓÿҿ tӕi ngày, bӣi vұy Hai Thà chӍ coi tҳm rӱa cho nó. Tӕi thì
ÿem vô mùng mà dӛ nó ngӫ. Chҷng có chi cӵc-nhӑc. Ngһt thҵng Ðӗ còn nhӓ quá chѭa dӭt
Vӳa mà không có mҽ, nên nó cҷn nhҷn tӕi ngày sáng ÿêm. May lúc nҫy ruӝng ÿã cҩy rӗi, Hai
Thà rҧnh-rang nên ӣ nhà vӟi con. Mà ÿàn-ông không biӃt bӗng con, không quen dӛ con, bӣi
Yұy bà Hѭѫng-bҧo phҧi lãnh nuôi thҵng Ðӗ, coi bӝ bà mӋt-nhӑc hӃt sӭc. Vì không còn răng
mà nhai ÿѭӧc, bà phҧi tán cѫm mà ÿút cho thҵng nhӓăn. May vӧ Hai Hӗӣ gҫn có sӳa nhiӅu.
Ban ngày bà bӗng thҵng Ðӗ qua xin bú thép vài ba lҫn ÿѭӧc.
Ngһt ban ÿêm thҵng nhӓ khát sӳa, bà không biӃt làm sao, cӭ nҩu cháo lӓng mà ép nó ăn, rӗi
ôm nó mà nҵm trên võng hát ra-rít sáng ÿêm ÿһng êm tai cho nó ngӫ.
0ӝt ÿêm Hai Thà than vӟi mҽ: “Không ÿѭӧc. Phҧi tính thӇ nào chӟ má cӵc vӟi thҵng Ðӗ
nhѭ vұy con sӧ má ÿau. Già cҧ mà phҧi thӭc sáng ÿêm, không ngӫÿѭӧc thì chӏu sao nәi.
-
Má phҧi ráng, chӟ bӓ nó cho ai bây giӡ?
-
Chӟ chi chӏ Hai Hӗ chӏu lãnh nuôi giùm thì con mang ѫn chӍ lҳm. ChӍÿòi tiӅn bao
nhiêu con cNJng chӏu hӃt.
-
Nó nuôi thҵng Ðӗ rӗi nó bӓ con nó cho ai. Lҥi nó có phҧi nghèo khә hay sao nên ӣ vú
cho mình.
-
Khó quá. Con thҩy má cӵc, con chӏu không ÿѭӧc.
Bà Hѭѫng-bҧo suy nghƭ mӝt hӗi rӗi bà thӫng-thҷng nói: “Gia-ÿҥo cӫa con bӅ-bӝn lҳm.
Con nhӓ liu-chiu, lҥi ruӝng-nѭѫng bê-bӕi2. Hӗi trѭӟc má còn mҥnh-khӓe, má giúp ÿӥ cho con
ÿѭӧc. Bây giӡ má già yӃu rӗi. khi mҥnh còn ráng ÿѭӧc, rӫi ÿau ӕm rӗi làm sao. Hәm nay má
1 dàm: dây ÿL͉u khi͋n trâu, t˱˯ng t͹ nh˱ dây c˱˯ng ng͹a, gi͹t dàm: thͥi kǤ chu̱n b͓ÿ͋ d˱a trâu t˯ quen vͣi s͹
ÿL͉u khi͋n
2 b͉ b͡n, không tr̵t t͹
Hai Thà c˱ͣi vͫ
2
www.hobieuchanh.com
tính con phҧi kiӃm mӝt nѫi hiӅn-ÿӭc mà chҩp nӕi, ÿһng có ngѭӡi coi trong coi ngoài mӟi
xong.
Hai Thà châu mày, ngӗi ngó sӳng ngӑn dèn, rӗi thӣ dài mà ÿáp:
-
Không ÿѭӧc ÿâu má. Con thѭѫng vӧ con lҳm. Con không nӥ cѭӟi vӧ khác.
-
Má con ChӍ thiӋt là vӧ hiӅn dâu nghƭa. Vì mҥng sӕ nó vҳn-vӓi, nó bӓ chӗng bӓ con mà
theo ông theo bà, má cNJng thѭѫng cNJng tiӃc nó lҳm chӟ. Nhѭng thѭѫng tiӃc không ÿӫ
làm cho nó sӕng lҥi mà giúp con ÿѭӧc. NӃu con thѭѫng nó, con muӕn nó ÿѭӧc vui
lòng nѫi chín suӕi, thì con kiӃm ngѭӡi thӃ mà nuôi giùm con nó là phҧi hѫn ÿó con.
-
Con sӧ cѭӟi ngѭӡi khác ÿem vӅ hӑ không thѭѫng hai ÿӭa nhӓ, thì thêm khә nӳa chӟ.
-
Sao lҥi không thѭѫng? HӉ thѭѫng chӗng thì tӵ nhiên cNJng thѭѫng con chӗng chӟ. Con
nít có làm giӕng gí mà ghét nó ÿѭӧc.
-
Ít có mҽ ghҿ mà biӃt thѭѫng con chӗng. Vӧ con nó bҥc-bӁo, nó bӓ con mà theo ông
theo bà, thôi mӝt mình con ráng nuôi hai ÿӭa nhӓ cho xong.
Thҵng Ðӗ oé khóc, bà Thѭѫng bҧo phҧi hát mà ru nó, làm cho câu chuyӋn dӭt nӱa chӯng.
0ӝt ÿêm khác gһp tiӃt lұp ÿông. Bà Hѭѫng-bҧo chӇ mình, ӟn lҥnh. Hai Thà không muӕn
cho mҽ nҵm võng nên anh ôm lҩy thҵng Ðӗ mà dӛ ngӫ. Thҵng nhӓ nhӅ-nhӋ cӭ khóc hoài. Hai
Thà dӛ hӃt sӭc mà nó không nín. Anh ӭa nѭӟc mҳt và nói lҫm-bҫm: “ThiӋt a, ai chӏu
lãnh
nuôi con tôi, dҫu ÿòi mӝt trăm ÿӗng bҥc tôi cNJng dám mѭӟn”.
Bà Hѭӧng-bҧo nói: “Lúa ÿã trә rӗi. ÐӃn mùa gһt con mҳc ӣ ngoài ÿӗng; nhѭ rӫi má ÿau
Pӟi thiӋt là khә.
Hai-Thà nhìn con, nѭӟc mҳt chҧy ròng-ròng.
*
*
*
Tháng 11 trӡi trong, gió mát, ngoài ÿӗng lúa ÿѭѫng ÿѫm bông, có ÿám ÿã gҫn chín.
6ӟm mӟi, bà Tѭ Phҧi ӣ dѭӟi xóm Cái-Nhӗi có viӋc lên xóm Mӟi, nên ghé thăm bà Hѭѫng-
Eҧo Trì là chӏ em quen thuӣ nay. Bà thҩy bà Hѭѫng-bҧo ÿѭѫng ngӗi ÿút cѫm tán cho cháu nӝi
ăn thì bà nói: “Con hai mҩt, bӓ con nó lҥi cho chӏ nuôi, thiӋt cӵc cho chӏ lung quá”.
Bà Hѭѫng-bҧo ÿáp:
-
&ӵc phҧi chӏu, chӟ bӓ cho ai bây giӡ chӏ?
-
Thҵng Hai phҧi cѭӟi vӧ khác ÿһng có ngѭӡi nuôi con nó, chӟÿӇ cho chӏ nuôi thì cӵc
chӏ lҳm chӟ.
-
Ӕi! Ðӯng có nói chuyӋn cѭӟi vӧ khác. Nó không chӏu ÿâu. Nó sӧ mҽ ghҿ không
thѭѫng con nó.
-
Thôi thì nó mѭӟn ngѭӡi ta nuôi. Nó có tiӅn mà sӧ gì. Mѭӟn mҳc nuӝt chút, có lӁ
ngѭӡi ta chӏu lãnh vӅ nuôi cho.
-
Không ÿѭӧc, nó thѭѫng con nó lҳm. Nó không chӏu giao con nó cho hӑÿem vӅ nhà hӑ
nuôi ÿâu.
-
KiӃm ngѭӡi ӣ trong xóm mà cұy hӑ nuôi, ÿһng mӛi bӭa mình tӟi lui coi chӯng cho dӉ.
-
Trong, xóm ngѭӡi khá thì hӑ không chӏu nuôi, còn ngѭӡi nghèo nhѭ hӑ chӏu thì mình
Vӧ hӑ bӓ tháng nhӓ bò lăn bò lóc tӝi nghiӋp.
-
Hai Thà chen vô nói: „Bà có biӃt ai chӏu ӣ nuôi con cho cháu, xin bà làm ѫn chӍ giùm.
Ӣ coi cѫm nѭӟc trong nhà săn-sóc hai dӭa nhӓ vұy thôi, chӟ không làm viӋc chi nһng-
QӅ.
Bà Tѭ Phҧi ngӗi suy-nghƭ.
Bà Hѭѫng-bҧo tiӃp nói: „Chӏ có biӃt ai, xin chӍ giùm. Thҵng nҫy nó không tiӃc tiӅn, xѭa
ày nó nói hoài, miӉn thѭѫng con nó, săn-sóc cho tӱ-tӃ dҫu ăn tiӅn mҳc mӝt chút nó cNJng
chӏu.
Bà Tѭ Phҧi nói:
Hai Thà c˱ͣi vͫ
3
www.hobieuchanh.com
-
Tôi có con cháu ngoҥi, nó mӟi vӅӣ vӟi tôi chӯng mӝt tháng nay. ÐӇ tôi vӅ tôi hӓi coi
nó chӏu ӣ vӟi chӏ hay không.
-
Con cӫa ÿӭa nào ÿó?
-
Con cӫa con Trong. Năm trѭӟc mҽ nó chӃt thì nó ӣ vӟi cha nó ngoài Rҥch Băng. Cách
vài tháng nay cha nó chӃt nӳa, nó bѫ-vѫ nên trӣ vӅӣ vӟi tôi.
-
Bên nӝi nó không còn ai hay sao?
-
Có ai dâu.
-
1ăm nay nó bao lӟn?
-
Nó ÿѭӧc 24 tuәi.
-
'ӳ hôn, có chӗng con gì chѭa?
-
Chѭa.
-
-
Thuӣ nay tôi không biӃt nó. Tӯ nhӓ tӟi giӡ nó ӣ ngoài Rҥch Băng.
Trӝng tuәi3 nhѭ vұy có lӁ nó săn-sóc sҳp nhӓÿѭӧc. Ngһt nó chѭa có con, nên không
iӃt nó có thѭѫng con nít hay không?
-
Tôi ngҥi là ngҥi chӛÿó. Tôi sӧ nó không chӏu
-
Chӏ làm ѫn hӓi thӱ nó coi. Nhѭ nó chӏu ӣ, mà nó ÿòi mӝt năm 30 hoһc 36 ÿӗng cNJng
ÿѭӧc. Không hҥi gì miӉn nó biӃt thѭѫng hai ÿӭa nhӓ, nó ân-cҫn săn-sóc cho tӱ-tӃ thì
thôi. Nó rán ӣ giùm tôi mӝt năm, tôi mang ѫn lҳm. Nó muӕn lãnh tiӅn trѭӟc cNJng
ÿѭӧc.
-
çӇ tôi vӅ tôi hӓi nó. NӃu nó chӏu thì tôi biӇu nó lên, còn nhѭ nó không chӏu thì thôi.
Nó là cháu ngoҥi, nó mӟi vӅӣ vӟi tôi, không lӁ tôi ép mà ÿӧ nó.
-
Phҧi chӟ! Ép làm chi. Nhѭ nó không chӏu, mà chӏ ép nó rӗi nó tháo-trút, thì càng khó
cho mình. Chӏ vӅ hӓi nó, nӃu nó chӏu thì biӇu nó lên liӅn.
Bà Tѭ Phҧi vӅ.
*
*
*
3 lͣn tu͝i